Ayasofya’da göz hizasından yukarısına dokunmadı
'' Ayasofya’nın, ruhuna uygun korunabilmesi için Fatih Sultan Mehmet dönemindeki hassasiyetlerin gösterilmesi gerekir ''
“Fatih Sultan Mehmet Ayasofya’yı camiye çevirdikten sonra göz hizasında olan tüm mozaikleri ilkin perde ile ardından da ince bir sıva ile kapattırır. Ancak göz hizasının üzerinde kalan hiçbir mozaiği örttürmedi ve sıva ile kapattırmadı. Bu durum 1710 yılına kadar devam eder. Birinci Mahmut dönemine kadar Ayasofya’nın kubbesinin ortasındaki pantakrator mozaiği, apsis alınlığındaki Meryem ve kucağında İsa mozaiği dâhil tüm mozaikler açık bırakılmıştır. Bunun ana sebebi İslam dinini iyi bilmeleri ve bağlı oldukları Hanefi mezhebine uymalarıdır.
Hanefi mezhebine göre, göz hizasından yukarıda bulunan bir resim veya heykel olan yerde namaz kılmakta sakınca yoktur.
İslam dininde resim de haram değil sadece bir dönem için yasaklanmıştır.
Pandantiflerdeki Serafim meleklerinin yüzleri 1847’ye kadar açıkken daha sonra kapatılır. 2009’da bir tanesinin yüzü açılır.
Bugünden sonra da Meryem ve kucağında İsa mozaiği dâhil tüm mozaikler açık bırakılmalıdır.”
ÜST GALERİ İBADETE AÇILMASIN
Ayasofya’nın üst galerisinde çok sayıda ikona ve mozaik bulunmakta, bu bölümün ibadete açılmaması gerekir. Üst galerinin ibadete açılması durumunda Ayasofya’nın sembollerinden Desis mozaiği başta olmak üzere tüm ikona ve mozaiklerin kapatılacağını düşünüyorum.
ŞAM’DAKİ EMEVİ CAMİİ MODELİ UYGULANSIN
“Bizdeki camilerde alt kat erkeklere, üst kat kadınlara tahsis edilir. Ayasofya’da bunu yapmayalım. Üst kat hiç ibadete açılmasın, turistler için hep açık kalsın.
Ayasofya’ya Şam’daki ünlü Emevi Camii modeli uygulanmalı. Kiliseden camiye dönüştürülen yapıda, kadınlar erkeklerin arkasındaki bölümde saf tutarak namaz kılmaktadır. Perde, kafes gibi hiçbir ayırıcı bölme de yoktur. Ayasofya’da da kadınlar üst kat yerine alt katta rahatça ibadetlerini yapabilirler.”
Emevi Camii içinde, Hıristiyanlara ait vaftiz havuzları başta olmak üzere birçok eserin korunduğunu vurgulayan Av. Kazmaz, aynı hassasiyetin Ayasofya için de gösterilmesi çağrısında bulunuyor:
HIZIR MAKAMI VE MERYEM ANA’NIN GÖRÜNDÜĞÜ YER KORUNMALI
“Osmanlı döneminde kubbenin ortasından top şeklinde sarkıtılan dev boyutlu avize son derece önemliydi çünkü avizenin altının Hızır makamı olduğuna inanılırdı. Hızır makamı Müslümanlar için ne kadar kutsal ise, Hızır makamı ile müezzin mahfili arasında kalan ve Meryem Ana’nın göründüğüne inanılan alan da Hıristiyanlar için kutsaldır. Dairelerden oluşan, ayakla basılmayan bu alanın açık bırakılması isabetli bir karar olacaktır.”
Şefaf Gazete.com