CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ailesi ve yakınları hakkında milyonlarca dolar parayı Man Adası’na gönderdiklerini açıklaması sonrası ada gündem oldu.

Adanın bayrağı, milli marşı ve dahi adada bulunan camiler de gündeme geldi.

Adaya gönderilen paralar dışında Türkiye’yi asıl ilgilendiren bir başka gerçek daha var: Man Adası’nda 7 Türk şehidi yatıyor.

UNUTULAN ŞEHİTLER

Birinci Dünya Savaşı, etkisini bütün dünyaya yaymaya başladığında, savaşın ilk yılında 200 kişiden oluşan esir grubu adaya getirildi. Esirlerin 115’ini Türkler, geri kalanlarını ise Alman ve Avusturya askerleri oluşturuyordu. Birçok kaynağa göre; savaşın ilerleyen yıllarında, kamptaki esir sayısının 28.000’e ulaştığı belirtiliyor.

HANGİ CEPHEDEN GELDİKLERİ BİLİNMİYOR

Man Adası’na getirilen 115 Türk esirin hangi cephede İngilizler’e esir düştüğü ve adaya nereden getirildikleri konusu hala bilinmiyor.

KİLİSE BAHÇESİNDE TOPLU MEZAR

Birisi boş bırakılan iki sıra mezardan oluşan kare şeklinde bir mezardı. Büyük beyaz bir mezar taşı, Türk toplu mezarlığını
temsil ediyordu.

7 Türk askerinin adı ve ölüm tarihleri:

`Ramazan Mehmet- 17 Kasım 1916`,
`Hüseyin Halit İbrahim- 16 Şubat 1917`,
`Hüseyin Ali- 20 Nisan 1917`,
`Hasan Derviş- 18 Mayıs 1917`,
`Mehmet Ali- 17 Eylül 1917` ,
’Kalan Yeğen- 9 Nisan 1918`,
`Ahmet Hasan- 15 Temmuz 1918`.

1972’DE ŞEHİTLİK STATÜSÜ ALDI

1972 yılında, Türkiye`nin Londra Büyükelçiliği ve İngiliz Savaş Mezarları Komisyonu arasında, St. Patrick Kilisesi`nin bahçesindeki Türk mezarlarının yeniden tanzim edilmesi ve mezarlığın sürekli bakımı için ortak bir çalışma başlatıldı.

Bu çalışma sonucunda, Türk mezarlarının başında dikili olan mezar taşı kaldırıldı; her mezar için ayrı mezar taşları dikildi.
Mezarlık, direk ve zincirlerle kordon altına alındı. Türk Milli Savunma Bakanlığı İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı`nca 264
sterlin ödenek sağlanarak, mezarlık şehitlik statüsüne alındı…

GERİDE KALAN 108 TÜRK ESİRİNDEN HABER GELMEDİ

Onlar, Knockaloe Esir Kampı`na getirildiklerinde 115 kişiydiler. İçlerinden önce Ramazan Mehmet yaşamını yitirdi; tarih, 17 Kasım 1916 idi. Bir başka ifadeyle, ölüm tarihi bilinen ilk kişi Ramazan Mehmet`ti. Mezar taşlarında yedisinin adı geçiyor.

Ya diğerleri… Geri kalan 108 Türk esiri, onlara ne oldu? Vatanlarından binlerce kilometre uzakta, tanımadıkları topraklarda, arkalarında, yaşadıklarına dair küçük bir iz dahi bırakmadan çekip gittiler ya da götürüldüler. Bu soruların hiçbirinin yanıtı yok.